Hoe begeleid ik mijn kind bij het maken van een studiekeuze?

Ben je net geslaagd voor je havo, vwo of mbo? Of ben je al een hbo of wo-studie gestart, maar wil je liever een andere studie kiezen? Plan je toekomst met een leerzaam tussenjaar.

Dit artikel verscheen ook op de website van Ouders Online.

Je stelt vragen (‘weet je het al?’), je geeft informatie(‘heb je gezien dat er zaterdag een open dag is?’), je adviseert (‘Psychologie, is dat niet wat voor jou?’), je houdt de kalender in de gaten (‘nog maar 3maanden tot 1 mei’), je stelt gerust (‘kies gewoon iets dat je leuk vindt’), je verbaast je (‘lig je nou nog op de bank?’). En je hebt soms ook wel medelijden. Hoe kies je uit ruim 2500 opleidingen? Het kiezen van een studie kan behoorlijk lastig zijn. Voor studiekiezers, maar ook voor hun ouders. Uit onderzoek blijkt dat veel studiekiezers hun ouders als belangrijkste raadgevers in dit proces zien.

Wat maakt studiekeuze zo lastig?

Daar liggen verschillende oorzaken aan ten grondslag.

Zo is er anno 2019 een enorm aanbod van opleidingen: er zijn zo’n 1900 hbo-bachelors en 400 wo-bachelors. Veel studiekiezers starten hun zoektocht bij dit aanbod. Urenlang websites van universiteiten en hogescholen vergelijken en door de bomen het bos soms niet meer zien. En open dagen leveren soms niet het meest realistische beeld van de opleiding op.

In het voortgezet onderwijs ligt veel nadruk op presteren en vaak minder op persoonlijke ontwikkeling. Leerlingen blijken vaak niet tevreden over de loopbaanbegeleiding (LOB) op hun middelbare school omdat decanen simpelweg de tijd niet hebben leerlingen op individueel niveau te ondersteunen(wie ben je? wat kun je?) in het keuzeproces.

De meeste studiekiezers starten hun zoektocht in het examenjaar. Dat betekent dat de tijd beperkt is: op 1 mei dienen studenten ingeschreven te staan. Die tijdsdruk, gecombineerd met een vol examenjaar, levert stress op.

De afschaffing van de basisbeurs heeft ervoor gezorgd dat stoppen of switchen kostbaarder is geworden. Dit levert druk op om in één keergoed te kiezen. Dat lukt overigens veel studenten niet: 30% van de hbo-studenten en 20% van de wo-studenten kiest ‘verkeerd’.

Leren kiezen

“Eigenlijk kunnen jullie nu nog helemaal niet kiezen”, dacht ik toen ik mijn mentorleerlingen uit de examenklassen op de school waar ik les gaf folders over open dagen uitdeelde. Ze zaten met hun hoofd bij de naderende eindexamens, hadden vijf of zes jaar in de veilige bubbel van de middelbare school doorgebracht en het studeren leek nog ver van hun bed. Op de hbo-opleiding waar ik daarna ging werken, zag ik de massale uitval in het eerste jaar. Vanaf half september stopten er wekelijks eerstejaars en bijnavraag bleek het uitvalcijfer van 33% niet ver boven het landelijk gemiddelde te liggen. Ik zag wat het stoppen emotioneel en financieel met deze studenten deed en besloot dat dit anders moest: ik richtte Intermijn op. Bij Intermijn leer je kiezen. Het opdoen van ervaringen helpt je immers meer over jezelf te ontdekken. En met meer zelfkennis op zak, kun je het enorme aanbod vervolgens stapsgewijs onderzoeken.